Viral
pazarlama, internet ortamında kişilerin bir pazarlama mesajını diğer insanlara aktarmalarını
teşvik eden strateji olarak tanımlanmaktadır. Viral pazarlama, işletmeler tarafından
sunulan ürünler ve hizmetler hakkında bir vızıltı veya söylenti yaratmanın en etkili
ve maliyet etkin yöntemlerinden de biridir ve etkili ve teşvik edici mesajların
İnternet ortamında yayılmasını sağlayarak, bir pazarlama mesajını başkalarına göndermek
için özendirme stratejisidir. Temel olarak internet üzerinden gerçekleştirilen
viral pazarlama, ağızdan ağıza pazarlamanın teknolojik boyutu olarak da tanımlanabilir.
[1]
Viral
pazarlama internet üzerinde ilk olarak e-postalar yoluyla ortaya çıkmıştır. Bu iletişim
stratejisini internet üzerinde uygulayan ilk şirket Hotmail’dir. Girişimci sermaye
şirketi “Draper Fisher Jurverston (DFJ)”
ilk ücretsiz e-posta hizmeti www.hotmail.com’u oluşturmuştur. “Java Soft Incorporation”
firmasından, Sabeer Bhatia ve Jack Smith isimli kişiler, “DFJ” şirketine bir fikirle
başvurmuş ve Tim Draper’e, her gönderilen hotmail e-postasının alt kısmına bir reklam
mesajı eklemeyi önermişlerdir. Her gönderilen ücretsiz hotmail mesajı, mesaj alıcısını,
akrabalarına ve tanıdıklarına aldığı mesajı aktarma karşılığında ücretsiz e-posta
edinmeye teşvik etmiştir. 1997 yılında Hotmail dünyada 10 milyon kullanıcıya ulaşmıştır.
Aynı yıl Microsoft firması, Hotmail’i 400 milyon dolara satın almıştır.[2]
Viral
pazarlama bazı avantaj ve dezavantajlara sahiptir, Viral pazarlama geleneksel reklam
ve geleneksel ağızdan ağıza pazarlamaya kıyasla kalabalık içerisinden sıyrılma konusunda
daha başarılıdır.[3]
Viral pazarlama çalışmaları genellikle uygun maliyetlidir ve mesajın içeriği hızlı
ve sık sık değiştirilebilmektedir. Bunun yanı sıra, başarılı bir viral pazarlama,
pazara ve hedefe de birden ulaşabilir. Viral pazarlama sadece marka bilinirliğini
arttırmamaktadır, bununla birlikte doğrudan satışı da motive etmektedir. [4] Dezavantaj
olarak ise, çoğu insan bu pazarlama çabalarını sıklıkla istenmeyen mesajlar veya
istekler olarak kabul etmekte ve bu tarz e-posta mesajlarını rahatsız edici telefonla
satış pazarlaması tarzında aramalar olarak algılamaktadır. Bundan dolayı az veya
hiç değeri olmayan ticari mesaj olarak tanımlanan istenmeyen tarzda mailler bilgisayarlarda
kurulu filtre programları tarafından engellenmektedir. [5] Viral
pazarlamanın en büyük dezavantajı ise mesajlar üzerindeki kontrol boşluğudur. [6]
[1] Metin Argan - Mehpare Tokay Argan,
“Viral Pazarlama veya İnternet Üzerinde Ağızdan Ağıza Reklam: Kuramsal Bir
Çerçeve”, Anadolu Üniversitesi Sosyal
Bilimler Dergisi, 2006, s.233.
[2] John Robert Skrob, “Open Source and Viral Marketing”, Austria: University of Applied Science Kufstein, 2005, s.5.
[3] Petya Eckler - Shelly Rodgers, “Viral
Marketing on The Internet”, International
Encyclopedia of Marketing, Vol. 4, 2010, s. 4.
[4] John Eaton, “E-Word-of Mouth
Marketing”, University of Arizona, Houghton Mifflin Company, Boston, 2008, s. 5
[5] Eaton, a.g.e. ,s.6.
[6] Danilo Cruz - Chris Fill,
Evaluating Viral Marketing: İsolating The Key Criteria, Marketing İntelligence and Planning, Vol.26, No. 7, 2008, ss.743-758
FATİH BİLİCİ
bilicifa@gmail.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder