Kamu Hizmetleri Alanında Artırılmış Gerçeklik Kullanımı

Kamu hizmetlerinde artırılmış gerçeklik kullanımı projelerinde afet öncesi ve afet sonrası tespit çalışmalarında artırılmış gerçeklik projeleri ile teknolojiden faydalanılarak android veya ios destekli akıllı telefon veya tabletlerin kamerasında binalar yıkılmış vaziyette olsalar dahi binalara ait bilgiler ve belgelerin çevrimdışı olarak görüntülenebilmesi sağlanabilmektedir. Buna ek olarak binada bulunanların tespitinin sağlanması, programa ait bilgilerin girildiği bölgedeki acil durum yollarının görüntülenmesi, kullanıcının bulunduğu noktadan en kısa yol analizine ve acil ilk toplanma bölgelerine kadar detaylı bilgiler bu uygulamalarla sağlanabiliyor. Türkiye’de bu tip uygulamalar konusunda bilinen örnek Bakırköy Belediyesi AG uygulamasıdır. Yine kamu alanında Fatih AG Uygulaması, Bursa şehrinde ise Osmangazi Belediyesi’ne ait olan artırılmış gerçeklik uygulaması daha çok turistik amaçlı olarak kullanılabilmektedir.

·         Bakırköy Belediyesi AG uygulaması: “Artırılmış gerçeklik uygulamaları olarak öncelikle deprem gibi afetler karşısında konuma dayalı artırılmış gerçeklik verisinin nasıl fayda sağlayabileceği öngörülmüştür. Bu proje ile birlikte Bakırköy Belediyesi afet anında acil toplanma bölgeleri, acil ulaşım yolları, belediye kaynakları gibi verilere hızlı ve kolay ulaşım sağladığı gibi, harita üzerindeki konumları, belirtilen noktalara erişim için güzergahın harita üzerinde belirtilmesi, AG ekranı üzerinde depremde zarar görmüş ya da görmemiş tüm binaların yerleri ve bu yerler üzerinde o binanın yapı bilgileri, binada yer alan bina sakinlerinin genel bilgileri hakkında detaylı bilgilere ulaşmayı kolaylıkla sağlamaktadır. Çevrimiçi ve çevrimdışı olarak ilgililer verilere ulaşılarak, bina sakinleri hakkında sağlık bilgileri, yakınlarına ait iletişim bilgileri gibi verilere anında artırılmış gerçekli uygulama sayesinde hızlıca ulaşım sağlanabilmektedir. Aşağıdaki şekil 6’da Bakırköy Belediyesi AG uygulamasına ait ekran görüntüleri bulunmaktadır.[1]

Şekil : Bakırköy Belediyesi Artırılmış Gerçeklik Uygulaması

Kaynak: http://www.teakolik.com/artirilmis-gerceklik-destekli-afet-yonetimi-ve-belediyecilik, Erişim Tarihi:10.02.2015.

Şekil : Osmangazi Belediyesi Artırılmış Gerçeklik Uygulaması

Bakırköy Belediyesi AG destekli vatandaş uygulaması ile artırılmış gerçeklik verilerine ait özellikler ve kullanıcıların gitmek istedikleri yerlere ait bilgiler GPS vasıtasıyla Şekil 6’daki gibi vatandaşlara sunulmaktadır.

·         Fatih Belediyesi FatihAR Uygulaması:  Fatih Belediyesi’ne ait bu projede mobil cihazların kamerası kullanılarak, çevreye göz atıldığında, kullanıcılar etraflarında bulunan mekânsal objelere ait (binalar, önemli mekânlar, tarihsel miras yapıları) etkileşimli bilgiler edinebilmektedirler. Örneğin Sultanahmet Meydanında oturan bir kullanıcı cep telefonunda FatihAR uygulamasını açıp, Sultanahmet Camii’ne yöneltildiğinde, eser ile ilgili Fatih Belediyesinin paylaştığı bilgiler ekranda görüntülenebilecek. Bunun yanı sıra uygulama ile ulaşmak istenilen hedefe yönlenebilecektir. Aşağıdaki şekil 7’de FatihAR uygulamasına ait örnekler bulunmaktadır.

Şekil : Fatih Belediyesi FatihAR Uygulaması

Kaynak: http://www.fatih.bel.tr/icerik/5844/fatih-belediyesi-fatihar-ile-bilisimde-oncu-konumunu-devam-ettiriyor, Erişim Tarihi:12.02.2015. 

Şekil 7’de genel kullanıcıların görebildiği uygulamaya ait görüntüler bulunmaktadır. Aynı programın kurum içi sürümünde ise ada, parsel, adres sorgulama ile tescilli eserlere ait bilgiler yer almaktadır. Bu uygulamalar FatihAR’ın ilk adımları olmakla birlikte ilerleyen süreçte uygulamanın daha da gelişeceği, içerik olarak zenginleşeceği ve kullanım alanlarının genişleyeceği ön görülmektedir.[2]

---

[1]Zeynep Altunkaya  - Burak Pehlivanlı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 14. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 14-17 Mayıs 2013, Ankara, ss.2-4.

[2]http://www.fatih.bel.tr/icerik/5844/fatih-belediyesi-fatihar-ile-bilisimde-oncu-konumunu-devam-ettiriyor/, Erişim Tarihi 02.02.2015.

YAZAR:

FATİH BİLİCİ

https://www.linkedin.com/in/fatih-bilici-14074a63 

bilicifa@gmail.com

Savunma Sanayisinde Artırılmış Gerçeklik Kullanımı

Artırılmış gerçeklik teknolojisinin ilk çıkış noktası savaş uçağı pilotlarının kokpitte karşılarındaki ekranlarda ve piyadelerin kullandığı kasklarla bütünleştirilmiş olan gözlükler olduğu bilinmektedir. Pilotlara destek olması amacıyla kasklara yerleştirilen dijital ekranlar vasıtası ile havanın durumu, menzil, uçuş mesafesi, navigasyonu gibi pek çok ek yerleştirilmiştir.  Bu şekilde pilotların rahat bir uçuş gerçekleştirebilmesi sağlanmıştır. Buna ek olarak ısı, yükseklik, koordinat vb. pek çok değişken de kontrol altına alınabilmiştir.[1]

AG uygulamalarının askeri uygulamaları, coğrafya bilgi sistemleri, küresel konumlama sistemleri ile birlikte kullanılması ile daha güçlü ve hatasız hale gelmektedir. Bu teknolojileri destekleyen data yapısı da BD (big data) isimli büyük verilerin askeri amaçlarla yapılaştırılmış biçimleridir. İnsansız hava araçlarının belirlenen hedefe yönlendirilmelerinden başlayarak, açık alanlarda askeri atakların veya savunmaların yapılmasında dost, düşman hedeflere ait bilgilerin görüntülenmesinde ve doğrulanmasında AG askeri personele oldukça önemli katkılarda bulunmaktadır. Askerler, hava araçları, diğer asker ve askeri birimlerin konumu, hem dost ve düşman verileri açıklamak için AG savaş görselleştirme araçlarını kullanabilmektedirler. [2]

Üstteki şekil’de yer alan örnekte, pilotlar kafalarına geçirdikleri kasklar vasıtasıyla pilotlar diğer uçakların bilgilerini, kendi menzillerini vb. bilgileri başka bir yere bakmaya ihtiyaç duymadan görebilmekte ve sadece uçuşa yoğunlaşabilmektedirler. 

---

[1]Çakal - Eymirli, a.g.e. , s.4.

[2]https://anahtar.sanayi.gov.tr/tr/news/ artirilmis- gerceklik -ar- uygulamalarindaki- gelismeler- gunluk-hayatta-kullanimi-%e2%80%93-ii/1933, Erişim Tarihi 05.02.2015.

YAZAR:

FATİH BİLİCİ

https://www.linkedin.com/in/fatih-bilici-14074a63 

bilicifa@gmail.com

Oyun Sektöründe Artırılmış Gerçeklik Kullanımı

Ortaya çıktığından bu yana artırılmış gerçeklik televizyon uygulamalarında özellikle spor alanında izleyicilere açıklayıcı olabilmesi için kullanılmaktadır. Artırılmış gerçekliğin gelişmesi ile birlikte Sony ve Microsoft gibi firmalar oyunların daha etkileşimli olması için artırılmış gerçeklik teknolojisini kullanmaktadırlar. [1]

Artırılmış gerçeklik uygulamalarının oyun sektöründe kullanılmasında gerçek nesnelerin oyun alanına dâhil edilmesi veya oyun nesnelerinin kişilerin bulunduğu gerçek ortama dâhil edilmesi şeklinde gerçekleşmektedir. Artırılmış gerçeklik oyunları küresel konumlama sistemi verileri, kameralar veya markerlar vasıtasıyla oyun konsolu veya akıllı telefonlar üzerinden oynanabilmektedir. Bununla ilgili çok sayıda örnek şu anda oyun sektöründe yer almaktadır. Artırılmış gerçeklikte oyunlaştırma konusunda bilinen örnekler Sony’nin PSvita ile getirdiği oyun kartları, Google’ın artırılmış gerçeklik oyunu İngress, AR Drone Parrot oyunu ve Microsoft İllumiroom artırılmış gerçeklik oyun konsolu gibi farklı oyun platformları bulunmaktadır.

MİCROSOFT ILLUMIROOM

MARKER TABANLI ÇALIŞAN AUGMENTED REALITY OYUN UYGULAMASI

---

[1]http://www.reuters.com/article/2010/06/18/us-augmented-idUSTRE65H45B20100618, Erişim Tarihi: 14.05.2015.

YAZAR:

FATİH BİLİCİ

https://www.linkedin.com/in/fatih-bilici-14074a63 

bilicifa@gmail.com

Yazılı Basında Artırılmış Gerçeklik Kullanımı- AUGMENTED JOURNALISM

Gazete ve dergi başta olmak üzere basılı olan yayınlarda yer alan resimlerin üzerine akıllı telefonun kamerası tutulduğunda tıpkı Harry Potter filmindeki canlı gazeteler gibi basılı yayınlar etkileşimli bir hale dönüşmektedir. Dünya genelinde artırılmış gerçeklik uygulamalarında son dönemde oldukça artış olmuştur. Bu artış farklı ülkelerde ulusal olduğu gibi yerel medyada da gerçekleşmiştir. Örneğin, İrlanda’da yerel yayın yapan bir gazete olan Metro Dublin Gazetesi hem haberlerini hem de reklamlarını artırılmış gerçeklik uygulamasıyla etkileşimli hale getirmiştir. Türkiye’de ise artırılmış gerçekliği ulusal basında Zaman gazetesi “Dijital Zaman” uygulamasıyla okurlarının hizmetine sunmuştur. Süreli yayın olarak da aşağıdaki şekil 4’de örneği bulunan Popular Science dergisi artırılmış gerçeklik uygulamasını kullananların başında bulunmaktadır.[1]

Hollandalı kamu yayıncısı VPRO’nun kurumsal dergisi VPRO Gids, “Layar” programını kullanarak sayfalarını sayısal içerikle zenginleştirmektedir. Derginin içeriğine AG üstünden video, röportaj ve özel yarışmalar eklenebilmektedir. Derginin ilk sayısının kapağında AG ortamında, bu teknolojinin nasıl kullanılacağını anlatmaktadır. Yine Hollanda’da, kadınlara yönelik LINDA adlı dergi sayfalarındaki ürünlerin üstünde, artırılmış gerçeklikle ürünlerin satın alınabilecekleri internet sitelerine yönlendirilmiş “hemen satın al” linklerine yer vermektedir. İngiltere’de de The Times, The Sun ve Daily Telegraph Aurasma ile artırılmış gerçeklik uygulamalarına yer vermektedir. GQ, Nuts ve Top Gear dergileri de artırılmış gerçeklik uygulamaları yapan basılı yayınlar arasındadır. Türkiye’de ag’yi basılı yayınları ile bütünleştiren ilk gazete, “Dijital Zaman uygulaması” ile Zaman Gazetesi olmuştur.[2]

Dergilere ve gazetelere özel olarak geliştirilmiş artırılmış gerçeklik uygulamalarında, dergide veya gazetede bulunan haberler, röportajlar ve reklamların canlandırılmasına olanak sağlamaktadır. Bu da yeni gazetecilik tipi olan artırılmış gazetecilik (augmented journalizm) diye adlandırabileceğimiz yeni bir gazetecilik türünün ortaya çıkmasını sağlamıştır. Konu ile ilgili örneklerde ilgili video ve üç boyutlu modeller yazılı medyanın ilgili yerlerine yerleştirilerek direkt olarak sayfanın üzerinde interaktif içeriğin canlanmasına, dergi veya gazetedeki haberlerin canlanmasına ve sayfalarda okuyucuların sürprizle karşılaşmasına olanak sağlamaktadır.

Yazılı basında artırılmış gerçeklik kullanımına ek olarak, AG kitaplarda veya metinlerde özellikle sayfalara yerleştirilen markerlar ve bu markerlara özel hazırlanmış mobil uygulamalarla da kullanılmaktadır. Çocuklara özel hazırlanan kitaplarda artırılmış gerçeklik kullanımı çocukların hayal gücünün gelişmesine ve kitapları daha iyi algılayabilmelerine de destek olmaktadır.

---

[1] Özcan , a.g.m., s.3.

[2]Osman Köroğlu, “En Yaygın İletişim Ortamlarında Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları”, 17. Türkiye’de İnternet Konferansı, 2012, s.4.

YAZAR:

FATİH BİLİCİ

https://www.linkedin.com/in/fatih-bilici-14074a63 

bilicifa@gmail.com

Eğitim Sektöründe Artırılmış Gerçeklik Kullanımı

Arttırılmış Gerçeklik uygulamaları öğrencilerin hayal gücünün ve yaratıcılıklarının gelişmesine destek olarak, öğrencilerin gerçek dünyayla ilgili algılarını ve gerçek dünya ile olan etkileşimini artırarak öğrenme düzeyinde eğlenceli bir öğrenme şekli sunmaktadır.

Artırılmış gerçeklik uygulamalarında görsel nesnelerin 3 boyutlu kullanılması öğrencilerin ilgilerini çekerek öğrenmeye ve derse katılımlarını artırmakta ve onları motive etmektedir.  Ayrıca,    konular üzerinde farklı bakış açıları edinmelerine destek olmaktadır.[1]

Öğrencilerin gerçek dünyada yapılması kolay olmayan deneyleri, anlatılması karmaşık ve maliyeti yüksek olabilecek olan konuları öğretmeye yardımcı olmaktadır. Astronomi, coğrafya, kimya, fizik, geometri, İngilizce eğitimi, muhasebe eğitimi vb. konuların sunulmasında gerçekçi bir benzetim ortamı sunmaktadır ve öğrenmeye destek olmaktadır.[2]

Artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitim alanında yaygın olarak kullanılmaktadır.  Artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitim ve öğrenimde kullanım amaçlarını aşağıdaki başlıklarda toplanmıştır: [3]

·         Müfredat Tamamlayıcı ve Destekleyici Olarak,

·         Rehberlik ve Tanıtım Amaçlı,

·         Eğitici Oyunlarda,

·         Eğitim Gezilerinde,

·         Alıştırmalarda,

Literatürde artırılmış gerçeklik uygulamalarının muhasebe, fizik ve geometri derslerinde sıklıkla kullanıldığı görülmektedir.

Şu anda Türkiye’de de var olan “ Fatih Projesi (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) kapsamında artırılmış gerçeklik uygulamalarına önem verilmektedir. Fatih projesi, okullarımızda teknolojiyi iyileştirme ve teknolojinin öğrenme-öğretme sürecinde daha etkin kullanımı amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülmekte, Ulaştırma Bakanlığı tarafından da desteklenmektedir. Proje beş ana bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler şöyle sıralanabilir: Donanım ve yazılım altyapısının sağlanması, eğitsel e-içeriğin sağlanması ve yönetilmesi, öğretim programlarında etkin BT kullanımı, öğretmenlerin hizmet içi eğitimi ve bilinçli, güvenli, yönetilebilir ve ölçülebilir BT kullanımının sağlanması. Tüm yönleriyle “Fatih” projesi Türk milli eğitim sistemi içerisinde dijital bir devrimi gerçekleştirebilecek düzeyde bir proje olarak değerlendirilebilir. Dolayısıyla böyle büyük bir projede arttırılmış gerçeklik uygulamalarının sağladığı faydalardan yararlanılması projenin değerinin daha da artmasına neden olabilir. Arttırılmış gerçeklik ile desteklenen öğrenme ortamlarının sağladığı eğitsel faydalardan bazıları ana hatlarıyla şöyle sıralanabilir: [4]

·         Sanal ortamda edinilen bilgi ve becerilerin gerçek çevreye aktarılmasında etkin bir rol oynaması [5],

·         Öğrencilerin deneyimlerini artırması[6]

·         Öğrencilerin ilgilerini ve öğrenme isteklerini artırması[7] ,

·         Öğrenme materyallerini öğrenme durumuna göre uyarlanabilir kılma,

·         Öğrencilerin motivasyonlarını artırma ve öğrenmeye isteklendirme[8],

·         Öğrenci materyal etkileşimini ve bireysel öğrenmeyi destekleme ve Öğrenmede kalıcılığı arttırma. 

·         Bilinen teknolojilerin dışında olması nedeniyle öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini çekebilme,[9]

·         Gerçek çevreye sanal nesneleri eklediği için ekonomik açıdan tasarruflu bir öğretme süreci sağlaması [10],

·         Artırılmış gerçeklik ortamında yapılan deneylerin etkileşimli ve eş zamanlı olması nedeniyle, öğrenciler daha çok düşünüp, daha çok tartışıp daha farklı fikirlere ulaşabilmektedirler, bu özeliğiyle öğrenmede kalıcılığı sağlamaktadır.[11]

---

[1] Lucinda Kerawalla v.dğr., “Making  It  Real:  Exploring  The Potential of Augmented Reality for Teaching Primary School Science”,  Virtual Reality, Vol.10, No.12, 2006, ss. 163-174.

[2] Breth Shelton v.dğr, "Using Augmented Reality for Teaching Earthsun Relationship to Undergraduate Geography Students”, International Augmented Reality Toolkit Workshop, Darmstadt, Germany: IEEE, Vol.1, No.4, 2002, s. 2.

[3]H. Hakan Çetinkaya - Muammer Akçay, “Eğitim Ortamlarında Arttırılmış Gerçeklik Uygulamaları”, Http://Ab.Org.Tr/Ab13/Bildiri/114.Pdf , Erişim Tarihi 05.12.2014, s.3.

[4] Selami Eryılmaz - Çelebi Uluyol, “Arttırılmış Gerçeklik ve Eğitimde Kullanımı”, 6th International Computer and Instructional Technologies Symposium, ICITS2012, 2012, Gaziantep.

[5] John Quarles v.dğr., “A Mixed Reality Approach for Merging Abstract and Concrete Knowledge”, In Virtual Reality Conference, 2008, Mart, s. 28.

[6] Matt Adcock - Matthew Hutchins - Chris Gunn, “Haptic Collaboration with Augmented Reality”, SIGGRAPH, 2004.

[7] Charles Hughes v.dğr., “Augmenting Museum Experiences With Mixed Reality”, In Proceedings of KSCE, 2004, s.22.

[8] Xiangyu Wang - Dunston Philip, a.g.m. , s. 365

[9] Robert Gagne v.dğr., Principles of Instructional Design, Harcourt Brace Jovanovich College Publishers,1992, s.30.

[10] Eric Woods v.dğr., “Augmenting The Science Centre and Museum Experience”, In Proceedings of the 2nd International Conference on Computer Graphics and Interactive Techniques in Australasia and South East Asia, Haziran 2004 s. 233.

[11] Brett E. Shelton - Nicholas R. Hedley, “Using Augmented Reality for Teaching Earth-Sun Relationships to Undergraduate Geography Students In Augmented Reality Toolkit”, The First IEEE International Workshop, 2002, s.8.

YAZAR:

FATİH BİLİCİ

https://www.linkedin.com/in/fatih-bilici-14074a63 

bilicifa@gmail.com

ARTTIRILMIŞ GERÇEKLİĞİN KULLANIM ALANLARI

           ARTTIRILMIŞ GERÇEKLİĞİN KULLANIM ALANLARI

Artırılmış gerçeklik teknolojisini karekodların canlanmış hali olarak tanımlamak mümkündür. Akıllı telefonlar üzerinden görüntülenen şeklin ya da herhangi bir cismin bilgiye, içeriğe, ankete ya da fotoğraf, resim gibi görsellere çevrilerek ekran üzerinde kullanıcıya artırılmış gerçeklik olarak yansımasıdır. Bir diğer ifadeyle kullanıcının elindeki cihazın ekranı aracılığı ile gerçek hayatta olmayan bir şeyi oluyormuş gibi görmesine olanak sağlamaktadır.[1] Artırılmış gerçekliğin uygulama ortamlarının zamandan ve mekândan ayrı olarak gerçek dünya tarafından temellendirilmesi nedeniyle güncel artırılmış gerçeklik uygulamalarında daha çok çeşitlilik ve kullanım genişliği sağlanabilmektedir.[2] Örneğin sokaktayken akıllı telefona ait kamera apartmanlara yöneltilip hangi evin kiralık ya da satılık olduğuna bakılabilmektedir. Günümüzde restoranlar menülerine de artırılmış gerçeklik uygulamalarını uyumlulaştırmaktadır.[3]

Küresel etiketleme sisteminin coğrafi olarak kullanımı sayesinde kullanıcılar, pusula görevi gören uygulamalar ve küresel konumlama sistemine ait verilerden de yararlanarak birçok uygulamayı kullanma şansına sahip olabilmektedirler. Program kullanıcısı akıllı telefonuna ait kamerayı sokağa çevirip en yakındaki alışveriş merkezine kaç metre kaldığını bu tip uygulamalar ile görebilme şansı bulabilecektir.

Artırılmış gerçekliğin pazarlama dışı alanlarda ve pazarlama alanında kullanımları bu bölümde ele alınacaktır. Artırılmış gerçeklik uygulamalarının hangi alanlarda nasıl kullanıldığına dair bilgiler aşağıdaki tablo 2’de incelenmiştir;

Tablo 2:Artırılmış Gerçeklik Kullanım Tablosu

Artırılmış	Yol	Teknoloji	Uygulamalar
Kullanıcılar	Vücuda Giyilen Cihazlar	Sanal Gerçeklik Gözlükleri	Tıbbi Alanda Hizmet Sunumu
Fiziksel Nesneler	Nesneler İçine Yerleştirilmiş Aygıtlar	Sensörler, Alıcılar, GPS, Markerlar, Akıllı Tuğlalar	Ofis Eğitim Olanakları Konumu
Ortamı Çevreleyen Nesneler ve Kullanıcılar	Görüntülerin Projelendirilmesi ve uzaktan kaydedilmesi	Video kameralar, Tarayıcılar, Grafik tabletler, Barkod okuyucuları ,Projektörler	Ofis İşleri, Film Yapımı, İnşaat, Mimari

Kaynak: https://www.lri.fr/~mackay/pdffiles/avı98.augmentedreality.pdf, Erişim Tarihi:  12.02.2015

Artırılmış gerçeklik uygulamaları tablo 3’de gösterildiği üzere, vücuda giyilen cihazlar, nesneler içine yerleştirilmiş aygıtlar ve görüntülerin projeksiyonandırılması yolları ile çalışmaktadır. Artırılmış gerçeklik uygulamaları ve cihazlarının teknolojileri ise AG gözlükleri, sensörler, işaretleyiciler, GPS teknolojileri ve video kameralar, barkod okuyucuları vb. teknolojilerdir.

Artırılmış gerçekliğin kullanım alanları ayrıntılı olarak BLOG'ta ilerleyen yazılarda incelenecektir.

---

[1] Çakal - Eymirli, a.g.e. , s. 4.

[2] Xiangyu Wang - Philip S. Dunston, “Design, Strategies, and Issues Towards An Augmented Reality Based Construction Training Platform”, ITcon, Vol.12, 2007, ss. 363-380.

[3] http://webrazzi.com/2011/12/25/arttirilmis-gerceklik/, Erişim Tarihi 11.02.2015.

FATİH BİLİCİ

https://www.linkedin.com/in/fatih-bilici-14074a63 

bilicifa@gmail.com

ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK UYGULAMALARININ ALTYAPISI

    ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK UYGULAMALARININ ALTYAPISI

Artırılmış gerçeklik uygulamaları kullanılan teknolojilere göre farklı kategorilere ayrılmıştır. Artırılmış gerçeklik kamera ile resim, nesne, yüz veya vücut tanıma veya resim, nesne, yüz veya vücudun mekânının gerçek zamanlı takibi veya dijital medyanın resim, nesne, yüz veya vücut üzerine yerleştirilmesi şekillerinde çalışmaktadır. Bu çalışma şekillerine ait altyapılar kategoriler şeklinde aşağıdaki başlıklarda incelenmiştir.

   Donanım Alt Yapısı

Artırılmış gerçeklikte tüm işlemler bilgisayar alt yapısı aracılığıyla oluşturulmaktadır. Genelde 3D modellerin gerçek zamanlı görülebilmesi için performans bakımından yüksek yapılandırmalı bilgisayarlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak bu teknolojinin daha çok mobil uygulamaları üzerinde geliştiği dikkate alınırsa; AG teknolojisi için en önemli sınırlayıcının donanım olduğu anlaşılabilir. Bu konu altında PC, kamera, netbook, Notebook, Ipad, Iphone, Android işlemcili mobil cihazlar alt yapı olarak sayılabilir.[1]

       Yazılım Alt Yapısı

Artırılmış gerçeklik için öncelikli olarak sanal ile gerçek ortamı bir arada yorumlayacak bir ara yüzey gerekmektedir. Çoğunlukla bu ara yüzey yazılım firmaları tarafından kendi tescilledikleri yazılım paketleri olarak piyasaya sürülmektedir. Bu yazılımlarda artırılmış gerçeklik uygulamalarında kolaylıklar sağlayan araçlarla beraber tasarlanmaktadır. Yazılımlar genelde modelleme aracı, işaretleyici üretim aracı, performans artırıcı motor aracı, mobil uygulama aracı ve web ara yüzey aracı çeşitleriyle gelmektedir.[2]

       İşaretleyici (Marker) ve Görüntü Tabanlı Yöntem

İşaretleyiciler işleyiş olarak gerçek dünya ve artırılmış dünya arasındaki iletişimi sağlamaktadır. İşaretleyiciler, içinde İşaretleyici bulunan bir görüntü, İşaretleyicilerin içinde bulunan dijital bilgiyi artırılmış gerçeklik verisine dönüştüren bir aygıt ve bir ekrandan meydana gelen bileşenlerden oluşur.  İşaretleyiciler programlara önceden tanımlanmaları yoluyla gerçek dünya ile artırılmış dünya arasında geçişe olanak sağlamaktadırlar.

Görüntü tabanlı artırılmış gerçeklik tanımlama yönteminde ise, artırılmış gerçeklik ortamında daha önceden tanımlanan fotoğraf, etiket, resim, logo, karekod veya karekod benzeri işaretleyiciler kullanılabilmektedir. Referans olarak belirlenen bir nokta ile işaretleyicinin ilişkili olduğu dijital objenin belirlenmiş referans noktalarına göre gerçek çevrede görüntüsü ve konumu eşzamanlı ve etkileşimli olarak güncellenmektedir. [3]

       Küresel Konumlama Sistemi (GPS)

GPS tabanlı uygulamalarda mobil cihazların kablosuz ağ, 3g, 4g ve küresel konumlama sistemi gibi özelliklerinden yararlanarak belirlenmiş konumlara sanal nesnelerin veya bilgilerin eklenmesiyle artırılmış gerçeklik görüntüsü oluşturulmaktadır.

      Artırılmış Gerçeklik Gözlükleri

AG Gözlükler, bir konu ile ilgili oluşturulmuş özel gözlükler ve akıllı gözlükler olarak ayrılmaktadırlar. Bu gözlükler 3g ve 4g internet bağlantısı ön kamera ve hareketli sensörler vasıtasıyla çalışmaktadırlar.[4] Belirli Bir alana özel oluşturulmuş AG gözlüklerde özel tanımlanmış işaretleyicilerle gözlükler artırılmış gerçekliğe olanak sağlamaktadır.

     Özel Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları (Mobil Cihazlar)

Özel artırılmış gerçeklik uygulamalarında artırılmış gerçeklikle ilgili danışmanlık yapan, bu teknolojiyi üreten, bu teknolojiyi müşterilerine kullandırmak için piyasaya dağıtan veya bir kampanya gerçekleştirmek isteyen şirketlerin oluşturduğu özel uygulamalar vasıtasıyla artırılmış gerçeklik teknolojisi üretilir. Bu dağıtım için Apple Store, Google Play Store, Blackberry World Store gibi platformlar kullanılarak firma, kurum veya kişilere özel yazılımlar vasıtasıyla artırılmış gerçeklik üretilmektedir.

---

[1] Çakal - Eymirli, a.g.e. , s.7.

[2] Çakal - Eymirli,  a.g.e. , s.8

[3]Matt Dunleavy - Chris Dede - Rebecca Mitchell, “Aff Ordances and Limitations of Immersive Participatory Augmented Reality Simulations for Teaching and Learning”, Journal of Science Education and Technology, Vol.18, S.1,  2009, s. 10

[4] http://aure.com.tr/blog-post-ar.html, Erişim Tarihi: 29.06.2015.

FATİH BİLİCİ

https://www.linkedin.com/in/fatih-bilici-14074a63 

bilicifa@gmail.com